یکی از روشهای معامله در بورس خرید پله‌ای است که احتمالا این اصطلاح را زیاد شنیده اید. در ادامه در مورد خرید پله‌ای، معایب و مزایا وهمچنین نحوه تریل کردن در بازار صحبت خواهد شد.

فرض کنید شما سهمی را از نظر تکنیکال و بنیادی بررسی کرده‌اید و از پتانسیل رشد این سهم آگاه شده‌اید اما بازی این سهم در کوتاه‌مدت را نمی‌دانید. به این معنی که ممکن است در کوتاه مدت نوساناتی داشته باشد و حتی از قیمت فعلی که تصمیم به خرید دارید پایین تر بیاد ولی اطمینان دارید که در بازه بزرگتر در روند صعودی و رو به رشد قرار گیرد.

وقتی از وضعیت کوتاه‌مدت یک سهم اطمینان ندارد، می‌توانید خرید‌های خود را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید. با این روش معامله، در هر بار، بخشی از سرمایه برای انجام سفارش وارد بازار می‌شود. به این ترتیب اگر تحلیل و تصمیم معامله‌گر اشتباه بود، ضرر زیادی را متحمل نخواهد شد، زیرا با همه دارایی خود وارد بازار نشده است.

با یک مثال بحث خود را پیش می‌بریم:

فرض کنید با بررسی سهم ایران‌خودرو در قیمت 100 تومان به این نتیجه رسیدید که باید اقدام به خرید این سهم کنید. اگر مبلغ یک میلیون تومان نقدینگی برای این سهم داشته باشید و بخواهید از روش معاملاتی خرید پله ای استفاده کنید می‌توانید 5000 سهم در قیمت 100 تومان را خرید کنید و بقیه خریدتان را در صورت افت احتمالی سهم تکمیل کنید. حال بیایید حالت زیر را در نظر بگیرید:
5000 سهم در قیمت 100 تومان می‌خرید. سهم دچار افت قیمت می‌شود و تا 80 تومان پایین می‌آید. شما باقی‌مانده نقدینگی‌تان (که 500هزار تومان است) را سهم 80 تومانی ایران خودرو می‌خرید (تقریبا 6250 سهم). تا اینجا پنج هزار سهم در قیمت 100 تومان خریده‌اید و 6250 سهم در قیمت 80 تومان. با یک حساب سرانگشتی میتوان گفت میانگین کل خرید شما 89 تومان به ازای هر سهم است. شما تا اینجا با روش خرید پله ای میانگین خریدتان را کاهش داده‌اید (از قیمت 100 تومان به قیمت 89 تومان) فرض کنید در ادامه روند سهم، قیمت سهم به 95 تومان می‌رسد. با روشی که برای خرید اتخاذ کرده‌اید وقتی قیمت 95 می‌رسد (یعنی پایین تر از خرید اولتان) شما نزدیک به 70 هزارتومان سود کرده‌اید در صورتی اگر کل نقدینگیتان را در قیمت 100 تومان خرید میکردید نزدیک به 50 هزارتومان ضرر شناسایی میکردید!

اگر در منابع و سایتهای مختلف در مورد خرید پله‌ای نگاه کنید خواهید دید که با مثالی شبیه به مثال بالا سعی در ایده‌آل دانستن این روش دارند. در صورتی که مثال بالا با کمی تغییر می‌توان اینگونه در نظر گرفت: شما نصف خریدتان را در قیمت 100 تومان انجام می‌دهید، قیمت سهم رشد میکند و مجبور می‌شوید بقیه خریدتان را در 110 تومان انجام دهید. درست است که سود کرده‌اید ولی با خرید در قیمت بالاتر از سود بیشتر جا می‌مانید. پس سوالی که پیش می‌آید این است: خرید پله‌ای روش خوبیست یا خیر؟

در پاسخ باید گفت اتخاذ این روش توسط معامله گر به استراتژی معامله گر و قدرت ریسکش برمیگردد. اگر شما در کف قیمتی و در حمایت قوی بخواهید سهم را بخرید ریسک کمتری را متحمل خواهید شد و بنابراین نیاز کمتری به خرید پله ای دارید. ولی در مقابل وقتی که خرید سهمی دارید که از بنیاد قوی برخوردار نیست و یا شناخت کافی از سهم ندارید خرید پله‌ای گزینه مناسب تری است. و این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که حفظ سرمایه مهمتر از کسب سود است.

همیشه به یاد داشته باشید حفظ سرمایه مهمتر از کسب سود است

همین نکته در فروش سهم هم وجود دارد. مثلا وقتی یک سهمی را خریداری کرده‌اید و به حد سودی که از قبل تعیین کرده‌اید رسیدید می‌توانید همه سهام خود را به فروش برسانید و یا اینکه کمی ریسک کرده و به صورت پله ای خارج شوید. زیرا در بورس هیچ تحلیل صد درصدی وجود ندارد. ممکن است شما همه سهم خود را به فروش برسانید و روند صعودی سهم همچنان ادامه پیدا کند. در صورتی که اگر به صورت پله‌ای خارج شوید حداقل نصفی از سهمتان از روند صعودی جا نمی‌ماند. همانند خرید پله ای سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا فروش پله ای روش خوبیست یا خیر؟ پاسخ این سوال همان پاسخ قبلی است. استفاده کردن یا نکردن از این روش به استراتژی معامله‌گر به قدرت ریسک‌پذیری و شناخت او از رفتار سهم بستگی دارد.

در کنار فروش پله‌ای بد نیست بدانید که اطلاعاتتان را در مورد تریلینگ نیز بالا ببرید. این اصطلاح در بازارهای صعودی بیشتر استفاده می‌شود. در ادامه به صورت خلاصه به معرفی این اصطلاح می‌پردازم:

تریل از واژه لاتین Trail به معنای گستردن است. در واقع وقتی که در سهم خاصی تریل می‌کنیم به دنبال گسترده‌تر کردن سود خود هستیم. با یک مثال ادامه می‌دهیم:

فرض کنید که شما سهمی را تحلیل کرده‌اید و با مشخص کردن حد ضرر و حد سود خود اقدام به خرید سهم کرده‌اید. بعد از گذشت مدتی سهم شما به قیمتی که انتظار آن را داشتید می‌رسد. طبق تحلیل باید اقدام به فروش و سیو سود کنید. اما وقتی سهم روند صعودی به خود گرفته است می‌توانید قسمتی از سود خود را قربانی کنید که به سود بیشتری برسید. با یک مثال ساده ادامه می‌دهیم:فرض کنید سهمی را در 100 تومان خریده‌اید و سهم شما تا 130 تومان رشد کرده است. هدف بعدی سهم 150 تومان است. شما می‎توانید کل سهمتان را بفروشید و 30 درصد سود خود را سیو کنید یا اینکه دیدگاه میان‌مدت و یا بلند مدت به بازار داشته باشید و با بالا آوردن حد ضررتان به 120 تا رسیدن به قیمت 150 سهامداری کنید. دو سناریو ممکن است اتفاق بیوفتد. سهم شما همچنان رشد می‌کند و به اهداف بعدی خواهد رسید و یا اینکه سهم به قیمت 120 می‌رسد و حد ضرر شما فعال می‌شود و برای جلوگیری از کاهش سود خود اقدام به فروش می‌کنید. روشی که ذکر شد همیشه و برای هر سهمی قابل استفاده نیست. این روش بیشتر در سهامی که بنیاد و آینده رو به رشدی را دارند قابل استفاده است و در سهام نوسانی ، جز اتلاف وقت؛ فایده دیگری ندارد. چرا که برخی سهام رفتار خاصی داشته و فقط بین دو محدوده خاص در نوسان است. همچنین در بازارهای صعودی نیز از این روش به خوبی می‌توان استفاده کرد.